COVID-19 ve Çevre ile İlişkisi
COVID-19 Salgını, sağlıklı toplumsal yaşamın sağlıklı çevresel sisteme bağlı olduğunu daha da açık bir şekilde görmemizi sağladı. Ve bu salgınının dünya çapında insan hayatı üzerinde önemli etkileri oldu.
İnsanlarda bulunan bulaşıcı hastalıklarının yaklaşık %60'ı hayvan kökenli. Bu hastalıklar önemli küresel ölümlerden sorumlu ve virus kaynaklı. Yabani primat popülasyonlarından ortaya çıkan edinilmiş bağışıklık yetersizliği sendromuna (AIDS) neden olan HIV-1 ve HIV-2 virüsleri; ve yine hayvanlardan ve kuşlardan insanlara bulaşan kuş gribi ve domuz gribi gibi grip virüsleri bu tip virüslere örnek olarak değerlendirilebilir. Yapılan araştırmalar, yoğun evcil hayvan yetiştirme sistemlerinden, yeni virüsler ortaya çıktığını göstermekte.
COVID-19'un nedenlerinin dışında, bu pandemi dönemi birçok ülkede hayvan ve bitki türlerinin, hem kırsal hem de kentsel alanlarda azalan insan müdahalesine nasıl tepki verdiğine dair bize fikirler verdi. Avrupa çapındaki kısıtlamalar sırasında, vahşi yaşamın değişen davranışlarıyla ilgili birçok hikaye ortaya çıktı. Hem kentsel hem de kentlerden uzak alanlarda daha az müdahale (daha az rekreasyon turizmi) ekosistemlere ve habitatlara iyileşme şansı vermekle birlikte türlerin kullanımı için yeni alanlar sağladı.
Yeni araştırmalar, kentlerde bulunan doğa alanlarının şehir yaşamını nasıl desteklediğini, kentsel nüfusun refahını korurken aynı zamanda sosyal mesafeyi nasıl sağladığını ortaya koyarken, şehirlerde doğa için alan sağlamak veya genişletmek, sürdürülebilirlik gündeminin önemli bir parçası haline gelmiş durumda.
Yaşanan süreçle birlikte tüm bu çalışmalar göz önünde bulundurularak gerekli derslerin çıkarılıp gerekli adımların atıldığı bir gelecek diliyoruz.
Kaynaklar:
EEA, 2019, ‘Unequal exposure and unequal impacts – European Environment Agency’, accessed 8 October 2020.
Rohr, J. R., et al., 2019, ‘Emerging human infectious diseases and the links to global food production’, Nature Sustainability 2(6), pp. 445-456 (DOI: 10.1038/s41893-019-0293-3).
Tsatsakis, A., et al., 2020, ‘COVID-19, an opportunity to reevaluate the correlation between long-term effects of anthropogenic pollutants on viral epidemic/pandemic events and prevalence’, Food and Chemical Toxicology 141, p. 111418 (DOI: 10.1016/j.fct.2020.111418).
UNEP, U.N., 2020, ‘Preventing the next pandemic – Zoonotic diseases and how to break the chain of transmission’, UNEP - UN Environment Programme, accessed 8 October 2020.
Woolhouse, M. E. J., et al., 2001, ‘Risk factors for human disease emergence’, Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences 356(1411), pp. 983-989 (DOI: 10.1098/rstb.2001.0888).