Atıktan Türetilmiş Yakıt (ATY) Üretimi ve Ekonomideki Yeri
Atıktan Türetilmiş Yakıt (ATY) Nedir?
Atıktan Türetilmiş Yakıt (ATY) atıkların hammadde olarak kullanılması ile üretilen alternatif yakıtlara verilen isimdir. İsminde “yakıt” kelimesi geçmesine rağmen mevzuatımıza göre halen atık olarak kabul edilmektedir. Avrupa Birliği mevzuatında ise bu yakıtların belirli kriterleri sağlaması durumunda “End of Waste” prensibi ile artık atık sınıfından çıkartılıp yakıt ürünü olarak kabul edildiğini görmekteyiz. Bu uygulama ATY’nin hem ticari ürün vasfını güçlendiriyor hem de sınır ötesi taşınmasına izin veriyor.
ATY Üretimi ve Kullanım Alanları
ATY üretimini basitçe özetleyecek olursak 3 aşamadan oluştuğu söylenebilir. Bunlar sırasıyla;
ATY olabilecek atıkların tespit edilip gerekiyorsa diğer atıklardan ayrıştırılması
ATY içeriğinde kullanılabilecek atıkların gerekli ise (nemi yüksek ise) kurutulması ve daha sonrasında yakıt içeriğine zarar vermeyecek oranlarda içeriğin hazırlanması
Hazırlanan yakıt hammaddesinin kullanıcının talep ettiği ölçüde boyutlandırılması ve balyalanmasıdır.
Kullanıcının talebine göre ATY balyalarının dış etkenlere daha az maruz kalması için ilave ambalaj kullanılabilir veya hiç balyalamadan dökme olarak da sevk edilebilir.
ATY, enerji kullanımı yoğun olan katı yakıt (genellikle kömür) kullanan sektörlerde tercih edilebilen bir alternatif yakıttır. Fakat yaygın kullanım alanı hem Dünya’da hem de ülkemizde Çimento Fabrikalarında alternatif yakıt olarak kullanılmasıdır. Önemli olan kullanıcının talep ettiği yakıt özellikleri ve yakma sistemlerinin ATY’ye uyumlu olmasıdır.
ATY’nin Ekonomiye Faydaları
Enerji ve bu enerjinin elde edildiği yakıtlar tüm Dünya’da olduğu gibi ülkemiz için de çok stratejik ürünlerdir. Enerjiye ulaşılabilirlik ve kaynak çeşitliliği ülkelerin politakalarında çok önemli yer tutmaktadır. Enerji tedariği, enerji kullanımı yoğun sektörlerimiz oluşu ve aynı zamanda enerji ithalatı yüksek bir ülke olarak Türkiye için de çok önemlidir.
Kullanılan atığın kaynağına ve içeriğine göre değişmekle birlikte ATY kullanılması ile elde edilebilecek net enerji miktarı,
Endüstriyel atıklar kullanıldığı zaman 3.500 – 4.000 kcal/kg olurken
Evsel atıklar kullanıldığı zaman 3.000 – 3.500 kcal/kg olmaktadır.
Yerli kömürün kalorisinin 2.000 olduğu düşünülürse, ATY’den elde edilen bu enerji hiç de azımsanmayacak bir miktardır.
Özellikle evsel atıkların miktarı endüstriyel atıklara kıyasla çok yüksek oranlarda olduğu için çok daha büyük bir enerji kaynağı potansiyeline sahiptir. Türkiye’deki sadece evsel katı atıklardan yani bilinen adıyla çöpten elde edilebilecek yakıt miktarı 10.000 ton/gün olup eşdeğer kömür ithalatını yıllık 400 milyon dolar azaltıp cari açığın düşmesine katkıda bulunacaktır.